जागतिक कामगार दिन
- दरवर्षी 1 मे रोजी जागतिक कामगार दिवस साजरा केला जातो.
- ‘सामाजिक आणि आर्थिक प्रगतीसाठी कामगारांचे एकत्रीकरण’ (Uniting Workers for Social and Economic Advancement) ही 2018 ची संकल्पना होती.
- 1886 मध्ये शिकागोमध्ये पोलिसांविरोधात कामगार निषेध करत असताना घडलेल्या बॉम्ब दुर्घटनेचे स्मरण म्हणून हा दिवस निवडण्यात आला.
जागतिक टूना दिन
- 2 मे 2018 रोजी जागतिक टूना दिन साजरा करण्यात आला.
- 2011 पासून हा दिवस साजरा केला जातो.
- ‘स्मार्ट टूना, स्मार्ट ओशन’ ही यावर्षीची संकल्पना होती
- टूना हा एक प्रकारचा मासा असून अनेक देशात त्याचे सेवन केले जाते.
जागतिक वृत्तपत्र स्वातंत्र्य दिन
- दरवर्षी 3 मे रोजी जागतिक वृत्तपत्र स्वातंत्र्य दिन (World Press Freedom Day) साजरा केला जातो.
- 2018 ची संकल्पना – ‘Keeping Power in Check: Media, Justice and The Rule of Law’
- डिसेंबर 1993 मध्ये या दिनाची घोषणा करण्यात आली.
जागतिक अस्थमा दिन
- 1 मे 2018 रोजी जगभरामध्ये जागतिक अस्थमा दिन साजरा करण्यात आला.
- दरवर्षी मे महिन्याच्या पहिल्या मंगळवारी हा दिवस साजरा केला जातो.
- ग्लोबल इनिशिएटिव्ह फॉर अस्थमा (GINA) द्वारा हा दिवस साजरा केला जातो.
- 1998 साली पहिल्यांदा हा दिवस पाळला गेला.
- ‘Never too early, never too late’ ही 2018 ची संकल्पना होती.
जागतिक व्यंगचित्रकार दिन
- दरवर्षी 5 मे रोजी जागतिक व्यंगचित्रकार दिवस साजरा केला जातो.
- 5 मे 1895 रोजी रिचर्ड आऊटकॉल्ट यांनी काढलेले पहिले रंगीत व्यंगचित्र ‘द यलो कीड’ प्रकाशित झाले होते.
जागतिक रेड क्रॉस दिन
- दरवर्षी 8 मे रोजी जागतिक रेड क्रॉस दिवस साजरा केला जातो.
- 8 मे हा आंतरराष्ट्रीय रेड क्रॉस समितीचे (ICRC) संस्थापक हेन्री डुनंट यांचा जन्मदिवस आहे.
- 8 मे 1828 रोजी जन्मलेले हेन्री डुनंट हे शांततेचा नोबेल पुरस्कार मिळणारे पहिले व्यक्ती आहेत.
- ‘जगभरातील संस्मरणीय हास्य’ (Memorable smiles from around the world) ही यावर्षीची संकल्पना होती.
- 17 फेब्रुवारी 1863 रोजी ICRC ची स्थापना झाली असून जिनेव्हा (स्वित्झर्लंड) येथे मुख्यालय आहे.
राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिवस
- दरवर्षी 11 मे रोजी देशभरामध्ये राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिवस साजरा केला जातो.
- 2018 ची संकल्पना – ‘शाश्वत भविष्यासाठी विज्ञान आणि तंत्रज्ञान’ (Science and Technology for a Sustainable Future)
- 11 ते 13 मे 1998 दरम्यान पोखरण (राजस्थान) येथे पाच अणुचाचण्या घेण्यात आल्या होत्या त्याच्या स्मरणार्थ हा दिवस साजरा केला जातो.
- ऑपरेशन शक्ती (पोखरण-2) असे या चाचणीचे नाव होते. डीआरडीओचे तत्कालीन संचालक डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम यांनी या ऑपरेशनचे नेतृत्व केले होते.
इंटरनॅशनल नर्स डे
- दरवर्षी 12 मे रोजी आंतरराष्ट्रीय परिचारिका दिवस (International Nurse Day) साजरा केला जातो.
- आधुनिक नर्सिंगच्या जनक फ्लोरेन्स नाईटिंगेल यांचा हा जन्मदिवस (12 मे 1820) आहे.
- 2018 ची संकल्पना – ‘परिचारिका: पुढाकार घेण्यासाठी आवाज – आरोग्य हा मानव अधिकार आहे’ (Nurses: A Voice to Lead – Health is a Human Right)
- डोरोथी सदरलँड यांनी 1953 मध्ये पहिल्यांदा या दिनाचा प्रस्ताव मांडला होता.
- 1965 मध्ये आंतरराष्ट्रीय परिचारिका परिषदेद्वारे (ICN) पहिल्यांदा साजरा करण्यात आला.
आंतरराष्ट्रीय कुटुंब दिवस
- दरवर्षी 15 मे रोजी जगभरामध्ये आंतरराष्ट्रीय कुटुंबे दिवस (International Day of Families) साजरा केला जातो.
- ‘कुटुंब आणि समावेशक समाज’ (Families and inclusive societies) ही यावर्षीची संकल्पना होती.
- संयुक्त राष्ट्र आमसभेद्वारे 1993 मध्ये या दिवसाची घोषणा करण्यात आली.
आंतरराष्ट्रीय संग्रहालाय दिवस
- दरवर्षी 18 मे रोजी आंतरराष्ट्रीय संग्रहालाय दिवस (International Museum Day) साजरा केला जातो.
- ‘संग्रहालये आणि उच्च संप्रेषण – नवीन दृष्टीकोण आणि नवीन जनता’ (Museums and Hyper Communication – New Approaches and New Public) ही यावर्षीची संकल्पना होती.
- आंतरराष्ट्रीय संग्रहालाय परिषदेद्वारा (ICOM) 1977 मध्ये या दिवसाची स्थापना करण्यात आली.
आंतरराष्ट्रीय अग्निशामक दिन
- दरवर्षी 4 मे रोजी आंतरराष्ट्रीय अग्निशामक दिन (International Firefighters’ Day) साजरा केला जातो.
- लाल आणि निळी रिबिन हे या दिवसाचे सर्वांत महत्त्वाचे चिन्ह आहे. (लाल हा रंग आगीसाठी तर निळा पाण्यासाठी असतो)
आंतरराष्ट्रीय जैव–विविधता दिवस
- दरवर्षी 22 मे रोजी आंतरराष्ट्रीय जैव-विविधता दिवस साजरा केला जातो.
- ‘Celebrating 25 Years of Action for Biodiversity’ ही यावर्षीची संकल्पना होती.
- जैव-विविधता कराराच्या अंमलबजावणीला यंदा 25 वर्ष पूर्ण होत आहेत.
- 22 मे 1992 रोजी संयुक्त राष्ट्र पर्यावरण कार्यक्रमाचे (UNEP) मुख्यालय नैरोबी येथे हा करार करण्यात आला.
जागतिक थायरॉइड जागृती दिन (World Thyroid Awareness Day)
- दरवर्षी 25 मे रोजी साजरा केला जातो.
- 2009 मध्ये पहिल्यांदा साजरा करण्यात आला.
- उद्देश :- लोकांना थायरॉईडच्या आरोग्याविषयी जागरुक करणे आणि थायरॉईड रोगांचे प्रतिबंध व उपचार याबद्दल शिक्षित करणे.
थायरॉइड ग्रंथी :-
- सर्वांत मोठी अंत:स्त्रावी ग्रंथी
- फुलपाखरासारखी दिसणारी ही ग्रंथी गळ्यामध्ये असते.
- ही ग्रंथी थायरॉक्सिन व कॅल्सिटोनिन अशी संप्रेरके निर्माण करते.
- शरीराची वाढ व चयापचय क्रियेत ही संप्रेरके महत्त्वाची कार्ये करतात.
- स्रवलेली संप्रेरके साठवून ठेवू शकणारी ही एकमेव ग्रंथी आहे.
- या ग्रंथींच्या अंतःस्रावात आयोडीन असते.
जागतिक स्थलांतरित पक्षी दिवस
- वर्षातून दोनदा हा दिवस साजरा केला जातो
- मे आणि ऑक्टोबर महिन्यातील दुसर्‍या शनिवारी हा दिवस साजरा केला जातो.
- नुकताच 12 मे 2018 रोजी साजरा करण्यात आला.
- ‘पक्षी संवर्धंनासाठी आपल्या आवाजाची एकी’ (Unifying our Voices for Bird Conservation) ही यावर्षीची संकल्पना आहे.
जागतिक दूरसंचार आणि माहिती सोसायटी दिन
- दरवर्षी 17 मे रोजी जागतिक दूरसंचार आणि माहिती सोसायटी दिन (World Telecommunication and Information Society Day) साजरा केला जातो.
- या दिवशी आंतरराष्ट्रीय टेलीग्राफ करारावर सही करण्यात आली आणि इंटरनॅशनल टेलीकम्यूनिकेशन युनियनची निर्मिती झाली.
- ‘कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा सकारात्मक वापर’ (Enabling the positive use of Artificial Intelligence) ही 2018 ची संकल्पना होती.
जागतिक उच्च रक्तदाब दिन
- दरवर्षी 17 मे रोजी जागतिक उच्च रक्तदाब (Hypertension) दिवस साजरा केला जातो.
- जागतिक उच्चरक्तदाब लीगचा (WHL) हा उपक्रम आहे.
- मे 2005 मध्ये पहिल्यांदा हा दिवस साजरा करण्यात आला.
- ‘आपले क्रमांक जाणून घ्या’ (Know Your Numbers) ही यावर्षीची संकल्पना होती.
आंतरराष्ट्रीय संग्रहालय दिन
- 18 मे रोजी दरवर्षी आंतरराष्ट्रीय संग्रहालय दिन साजरा केला जातो.
- 1977 पासून हा दिवस साजरा केला जातो.
- ‘Hyperconnected museums: New approaches, new publics’ ही यावर्षीची संकल्पना होती.
जागतिक एड्स लसीकरण दिन
- दरवर्षी 18 मे रोजी जागतिक एड्स लसीकरण दिन साजरा केला जातो.
- एचआयव्ही लस जागरूकता दिवस या नावानेही हा दिवस ओळखला जातो.
- अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष बिल क्लिंटन यांनी 18 मे 1997 रोजी एचआयव्ही लसीच्या महत्त्वाविषयी केलेल्या भाषणास्मरणार्थ हा दिवस पाळला जातो.
- 1998 मध्ये पहिल्यांदा हा दिवस साजरा करण्यात आला.
जागतिक मधमाशी दिन
- 20 मे 2018 रोजी पहिला जागतिक मधमाशी दिन (World Bee Day) साजरा करण्यात आला.
- संयुक्त राष्ट्र आम सभेने हा दिवस घोषित केला.
- स्लोव्हेनिया येथे पहिल्या मधमाशी दिनाचा उत्सव समारंभ पार पडला.
- स्लोव्हेनियन मधुमक्षिका पालणाचे प्रणेते अँटोन जंसा यांचा 20 मे हा जन्मदिवस आहे.
दहशतवाद विरोधी दिन
- दरवर्षी 21 मे रोजी भारतामध्ये दहशतवात विरोधी दिन (Anti Terrorism Day) पाळला जातो.
- 21 मे हा माजी पंतप्रधान राजीव गांधी यांचा हौतात्म्य दिन आहे.
- 21 मे 1991 रोजी राजीव गांधी यांची हत्या करण्यात आली होती.
संवाद आणि विकासासाठी जागतिक संस्कृतिक विविधता दिन
- 21 मे रोजी जगभरामध्ये संवाद आणि विकासासाठी जागतिक संस्कृतिक विविधता दिन साजरा करण्यात येतो.
- 2002 मध्ये संयुक्त राष्ट्र आम सभेने या दिवसाची घोषणा केली.
राष्ट्रकुल दिन
- भारतामध्ये 24 मे रोजी राष्ट्रकुल दिन साजरा केला जातो.
- अनेक देशांत मार्चच्या दुसर्‍या सोमवारी हा दिवस साजरा केला जातो.
- पूर्वी हा दिवस ‘साम्राज्य दिन’ म्हणून परिचित होता.
- ‘सामायिक भविष्यकडे’ (Towards a Common Future) ही 2018 ची संकल्पना आहे.
जागतिक तंबाखू विरोधी दिन
- दरवर्षी 31 मे रोजी जागतिक तंबाखू विरोधी दिन साजरा केला जातो.
- 1987 मध्ये जागतिक आरोग्य संघटनेने या दिनाची घोषणा केली.
- ‘तंबाखू आणि हृदयरोग’ (Tobacco and heart disease) ही यावर्षीची संकल्पना आहे.