- जन्म: २६ जुलै १८७४
- मूळ नाव – यशवंतराव
- वडील – जयाशिंगराव आबासाहेब घाटगे
- आई – राधाबाई
- १७ मार्च १८८४ – कोल्हापूरच्या आनंदीबाईसाहेब यांनी यशवंत यास दत्तक घेऊन शाहू असे नामकरण.
- १८८५- १८८९ – राजकोट येथील राजकुमार कॉलेजात शिक्षण.
- १८९०-९४ – धारवाड येथे शिक्षण
- १ एप्रिल १८९१- बडोद्याच्या खानविलकर यांची कन्या लक्ष्मीबाईसाहेब यांच्याशी विवाह
- २ एप्रिल १८९४ – कोल्हापूरच्या राज्याची सूत्रे हाती घेतली.
- १८९५ – शाहूपुरी या व्यापारपेठेची स्थापना
- १८९९- वेदोक्त प्रकरण
- २६ जुलै १९०२ – मागासवर्गीयासाठी ५० % आरक्षण.
- १९०६ – शाहू छत्रपती स्पिनिंग आणि विव्हिंग मिल ची स्थापना
- १९०७ – सहकारी तत्वावर कापड गिरणी उभी केली.
- १९०७- अस्पृश्य विध्यार्थ्यांसाठी मिस क्लार्क वसतिगृह. मराठा विध्यार्थ्यांसाठी व्हिक्टोरिया वसतिगृह
- १९०८- भोगावती नदीवर राणी लक्ष्मीबाई तलाव
- १९११ – सत्यशोधक समाजाची स्थापना.
- १९११- पंचम जॉर्जच्या राज्याभिशेकाबद्दल दरबार भरवून आनंद व्यक्त केला
- १९१३- कोल्हापुरात सत्यशोधक समाज शाळा सुरु.
- सप्टेंबर १९१६ – सक्तीच्या शिक्षणाचा कायदा
- १९१७- विधवा पुनर्विवाह हा कायदा पास केला.
- १९१७- मोफत व सक्तीचे शिक्षण लागू (७ ते १४ वर्ष)
- १९१८- कोल्हापुरात आर्य समाजाची शाखा सुरु.
- २७ जुलै १९१८ – हजेरी पद्धत बंद
- १५ सप्टेंबर १९१८ – कुलकर्णी वतने नष्ट केली
- १२ जुलै १९१९- कोल्हापूर इलाख्यातील विवाहासंबंधी कायदा.
- २ ऑगस्ट १९१९ – क्रुरपनाच्या वर्तनास प्रतिबंध करणारा कायदा
- जून १९२० – शाहू महाराजांच्या अध्यक्षतेखाली अखिल भारतीय बहिष्कृत समाजाची पहिली परिषद @ नागपूर.
- जुलै १९२०- मराठा पुरोहित तयार करण्यासाठी ‘श्री शिवाजी वैदिक विद्यालय’ सुरु.
- १२ ऑक्टोबर १९२० – क्षात्रजगद्गुरु संबंधीचा जाहीरनामा प्रसिद्ध
- मे १९२१ -महार वतन खालसा (१९५८ मध्ये संयुक्त महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री यशवंतराव चव्हाण यांनी कायदा करून महार वतनाचा शेवट केला.)
- देवदासी प्रतिबंध कायदाही केला.
- कोल्हापुरातील शिवाजी क्लब या क्रांतिकारी संघटनेला त्यांनी दरवर्षी ५०० रुपयाची आर्थिक मदत केली.
- क्रांतिकारकांनी काढलेल्या वनिता वस्त्र भांडार मधून ते दरवर्षी संस्थानाची सरकारी कापड खरेदी करत.
- रखमाबाई केळवकर यांना शिक्षणाधिकारी म्हणून नेमले.
- शाहू महाराजांनी शिक्षणात सर्वाधिक प्राधान्य व महत्व प्राथमिक शिक्षणाला दिले.
- पाटील व तलाठी शाळा सुरु.
- लष्करी शिक्षणासाठी इन्फंट्री स्कूल सुरु.
- गंगाराम कांबळे या महार व्यक्तीला ‘सत्यसुधारक हॉटेल’ टाकून दिले.
- महाराजांनी गुरुकुलात कर्नल वुड हाउस या नावाने अनाथालय स्थापन केले.
- चिरोलच्या ‘इंडियन अनरेस्ट’ या ग्रंथाचा मराठी अनुवाद करून त्याच्या प्रती मोफत वाटल्या.
- ” नवीन युगाच्या आगमनाची घोषणा करणारा अग्रदूत ” असा धनंजय कीर यांनी शाहू महाराजांचा गौरव केला.
- पाचशे लोकवस्तीवरील प्रत्येक गावात शाळा काढली.
- दरवर्षी सरकारी महसुलापैकी सहा टक्के खर्च शिक्षणावर.
- १९१२- पाटील शाळा – दिल्ली दरबार पाटील शाळा असे नाव दिले.
- २७ डिसेंबर १९१७ – अखिल भारतीय मराठा शिक्षण परिषदेचे ११ वे अधिवेशन @ खामगाव. अध्यक्ष: शाहू
- भारतातील विध्यार्थी वसतिगृहाचे अद्य जनक
- मृत्यू : ६ मे १९२२
©www.mpscmantra.com
अधिक महितीसाठी आमचे टेलीग्राम चॅनल जॉइन करा >> @mpscmantra
जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा >> https://telegram.me/mpscmantra