चंपारण्य सत्यागृह –१९१७ : पहिला कायदेभंग
- शेतकर्यांना आपल्या जमिनीच्या ३/२० भागावक नीळ पिकवणे बंधनकारक करण्यात आले होते
- याला ‘तीनकाठिया पद्धत‘ म्हणतात
- राजकुमार शुक्ला या शेतकर्याने गांधीजीला चंपारण्यला येण्याची विनंती केली
- सहभाग : गांधीजी,राजेंद्र प्रसाद,बृज किशोर, माझार उलहक, महादेव देसाई , नरहरी पारेख, जे.बी.कृपलानी
©www.mpscmantra.com
अहमदाबाद गिरणी कामगार चळवळ १९१८ : पहिला उपोषण सत्यागृह
- गिरणी मालक व मजुरांमध्ये ‘प्लेग बोनस’ वरून वाद
- ३५% बोनसची मागणी (गिरणी मालक मात्र २०% द्यायला तयार होते)
- अनुसाया बेन या महिलेने गांधीजींना या संघर्षात योगदान दिले
©www.mpscmantra.com
खेडा सत्यागृह १९१८ : पहिला असहकार
- सक्तीच्या सारा वसुली विरोधी चळवळ
- वाल्लाभाई पटेल यांचाही या चळवळीत सहभाग होता
रौलेट कायद्याविरुद्ध सत्यागृह १९१९ : पहिले जन आंदोलन
- जालियानवाला बाग हत्याकांडाचा निषेध
- रवींद्रनाथ टागोर नि आपल्या नइटहूड किताबाचा त्याग केला
- शंकर राम नागरने व्हाइसरॉय कार्यकरणीचा राजीनामा दिला
- रौलेट कायद्याच्या विरोधात गांधीजींनी ‘सत्याग्रह सभा सुरू केली.